Doe-het-zelf-wondjes
Doe-het-zelf-wondjes
Wondverzorging
Jullie weten inmiddels wel dat een ongeluk in een klein hoekje zit, maar een wondje is al helemaal snel opgelopen. En een kind dat nooit een wond oploopt, in welk formaat dan ook, zou bijna geen kind genoemd mogen worden. Daarom willen we graag wat aandacht geven aan wondverzorging. Want wonden horen er natuurlijk bij, maar ze moeten wel goed behandeld worden en als het even kan het liefst geen littekens achterlaten. Wonden zijn er in honderden soorten en maten. De belangrijkste zullen wij in dit hoofdstuk een podium geven.
Dit moet moet je als ouders standaard in je tas hebben:
Doe‑het‑zelfwondjes: kleine schaaf-, snij- of krabwondjes en splinters
Gelukkig is het niet nodig om voor ieder wondje naar je huisarts of het ziekenhuis te racen. De meeste huis-tuin-en-keukenwonden die kinderen oplopen kunnen ook gewoon thuis behandeld worden. Heeft je kind een sliding over een betonnen oppervlak gemaakt, een aanvaring gehad met een schaar of de klauwen van een vriendje, of kon hij zoals zoveel kinderen het ‘aai mij’‑gehalte van een houten plank niet weerstaan, dan moet je het volgende doen:
- In het geval van een schaafwond, die oppervlakkig op de huid ligt en vaak met wat zand of steentjes is gevuld, kun je het beste de wond schoonspoelen met lauw kraanwater zodat je eventuele ziekteveroorzakers wegspoelt. Dep zijn wond droog met een zacht, schoon doekje en dek hem niet af met een pleister of verband. Tenzij zijn wond tegen kleding gaat schuren of als je bang bent dat er kleren aan zullen blijven kleven. In dat geval moet je hem wel even afdekken met een niet-klevend verbandje (met de nadruk op ‘niet-klevend’, anders heeft het nog niet het gewenste effect…).
- In het geval van een snijwond (denk bijvoorbeeld ook aan die venijnige randjes papier als je kind net lekker aan het knutselen is) is er vaak sprake van een diepere wond en dus wat meer bloedverlies. Ook deze wond moet uitgespoeld worden, maar deze kun je juist beter wel met een pleister afdekken of met een steriel gaasverband verbinden. Is zijn wond groter dan 1 centimeter en wijken de wondranden van elkaar, dan bloedt het vaak nog heftiger. Spoelen onder de kraan is dan in principe niet nodig, het bloeden heeft dan namelijk al het vuil al verwijderd. Gebruik vervolgens hechtstrips om de wondranden weer stevig naar elkaar toe te trekken. Dan houdt het bloeden op en kan de wond mooi genezen.
Hoe leg je een hechtstrip aan bij je kind?
- Plak het uiteinde van de strip aan de ene kant van zijn wond en hou hem met een vinger op de juiste plaats.
- Trek voorzichtig aan de strip zodat de wondranden tegen elkaar aan gedrukt worden.
- Plak het andere uiteinde van de strip aan de overzijde van zijn wond.
- Moeten er meerdere hechtstrips geplaatst worden omdat zijn wond best groot is, laat dan telkens een paar millimeter tussen de strips zitten. Zoals je ze in de verpakking aantreft, zitten ze op de goede afstand van elkaar. Je kunt ze dus ook in één keer goed aanbrengen.
- Maak op het laatst zijn huid schoon en dek de hechtstrips voor de zekerheid af met een steriel gaasje.
- In het geval van een krabwond: kinderen mogen nog weleens met hun klauwtjes uithalen naar elkaar, met als gevolg een krabwond. Zeker als de nageltjes al een tijdje niet goed zijn bijgehouden. Geen reden voor paniek! Spoel zijn wond uit met kraanwater en laat hem verder lekker aan de lucht genezen.
- In het geval van een splinter: zit de splinter op een makkelijk plek en zie je een grijpbaar puntje, maak zijn huid dan week door het lichaamsdeel waar de splinter zit even onder de warme kraan te houden. Zo kun je de splinter er makkelijk uit halen. Je kunt dit het beste doen met een gesteriliseerde pincet (hou de pincet even in een vlammetje of kook hem uit in water – laat hem wel altijd even afkoelen!). Pak de splinter zo dicht mogelijk bij zijn huid en probeer hem eruit te trekken. Als het gaat bloeden is dat alleen maar goed, want zo stroomt de achtergebleven viezigheid eruit. Toch is het verstandig om na het verwijderen van de splinter zijn huid even te ontsmetten. Ga overigens niet met een naald zitten pulken, want daarmee maak je het vaak alleen maar erger. Heeft je kind er geen last van, dan kun je ook wachten tot de splinter er vanzelf uit groeit. Let op: dit kan alleen bij houten splinters. Heeft je kind een glas- of metaalsplinter, dan moet je even naar je huisarts. Die splinters kunnen namelijk gaan dwalen door zijn lichaam!
*Heb je geen schoon water bij de hand maar wel een huidontsmettingsmiddel, dan kun je dat natuurlijk ook gebruiken. Maar het beste is toch echt ergens een kraan met schoon water op te zoeken. Gebruik in ieder geval niet het water uit je waterflesje. Daar heb je zelf namelijk bacillen aan toegevoegd tijdens het drinken!
*Wist je trouwens dat bloeden een functie heeft?Als er bloed uit een wond stroomt (dat klinkt heftiger dan we bedoelen, maar je begrijpt vast wat we proberen te zeggen) worden er ziektekiemen afgevoerd.
*Is het overbodig om te zeggen dat je nooit met je vingers of andere bacterierijke dingen in een wondje moet gaan zitten wroeten? Maak bij het schoonmaken van de wond gebruik van stromend kraanwater, en raak hem alleen aan met steriel verband, of als het echt niet anders kan met een schone (met de nadruk op ‘schone’!) (thee)doek.[/kader]
*Wist je dat je een pleister eigenlijk minimaal één keer per dag moet vervangen? Maar ach, heb je een beetje een leuk modelletje in huis met een gezellige print erop, dan zal dat niet al te veel gedoe opleveren bij je kind.
Wanneer ga je met een wond naar de huisarts, het ziekenhuis of bel je 112?
Helaas zijn niet alle wonden zelf te behandelen. Sommige vragen toch echt om een bezoekje aan een arts. Zelf voor dokter spelen houdt op wanneer…
- … een splinter afbreekt of als hij op een onmogelijke plek zit (bijvoorbeeld onder zijn nagel), of als de wond rondom de (al dan niet verwijderde) splinter gaat ontsteken. Dat kun je zien als zijn huid rood wordt of als er bijvoorbeeld pus uit komt.
- … je kind als gevolg van iets scherps een winkelhaak in zijn huid heeft of als er een velletje van zijn huid tussen zijn rits is blijven steken.
- … een wond een groot oppervlak heeft en hard of lang blijft bloeden. De richtlijn is dat er binnen zes uur gehecht, geniet of gelijmd moet worden (… en nou niet zelf aan de slag gaan met naald en draad, de kantoornietmachine of de Bison Kit hè? Door een arts, bedoelen we).
- … er een diepe wond in zijn hoofd, hals, borst of buik zit.
- … er organen uit de wond puilen. Misschien een beetje overbodig om te zeggen, maar in dit geval bel je maar beter meteen 112. Probeer zijn organen, mocht je die behoefte al hebben, in ieder geval niet terug te duwen, maar dek ze zo schoon mogelijk af (denk aan een schone theedoek) en maak deze ‘bedekking’ nat met schoon water. Dat is echt een must voor organen.
- … iets of iemand je kind heeft gebeten, zeker als de tanden dwars door zijn huid heen zijn gegaan. Dit zijn vaak wat rafelige, slordig uitziende wonden en die moeten goed behandeld worden. Eerst en vooral is het belangrijk zijn wond schoon te maken met kraanwater. Vervolgens bel je meteen je huisarts, want er ligt infectiegevaar op de loer en eventueel is een vaccinatie tegen tetanus of hondsdolheid noodzaak. Als je pech hebt moet zijn wond zelfs in het ziekenhuis worden behandeld door een chirurg.
… het écht tegenzit en er is een stukje lichaamsdeel niet meer daar waar het hoort te zitten, zoals bijvoorbeeld – en je moet er niet aan denken, maar toch – bij een amputatie. Zorg ervoor dat je dit stukje lichaamsdeel (indien nog vindbaar) in een schoon plastic zakje stopt, en doe dit zakje in een tweede zak met ijs. Met een beetje geluk is het dan weer terug aan te naaien
