Marieke Baby 13 sep 2019

Poep issues: wat zegt de ontlasting van je baby?

Voordat we het dankbare onderwerp ‘ontlasting’ uitgebreid onder de loep nemen, eerst een korte noot om mee te beginnen. Ontlasting, zeker bij baby’s tot kleintjes tot een jaar of 4, komt in grote variatie voor. Veel, weinig, dun, dik, bruin, groen, 3 x per dag tot 1 x per drie dagen… Zonder dat dat iets hoeft te betekenen of te zeggen over de gesteldheid van een kind. Dit om in je achterhoofd te houden voordat we met de volgende twee onderwerpen beginnen.

Obstipatie

Obstipatie, ofwel verstopping, ofwel moeite met poepen. Bij kinderen spreek je daarvan als het kind minimaal twee van de volgende zes symptomen heeft:

minder dan 3x poepen per week;
tenminste 1x per week een vieze broek (en dan bedoelen we niet vies van het spelen in de modder);
1x per 7 tot 30 dagen een enorme hoeveelheid poep;
pijn bij het poepen;
ophoud-gedrag, oftewel het proberen te vermijden van poepen
als de arts bij onderzoek ziet dat er een behoorlijk grote hoeveelheid poep in de buik zit.

Veelvoorkomend

Heel veel kinderen hebben hier last van. Het vervelende is dat er vaak geen lichamelijke oorzaak voor de verstopping wordt gevonden. Dat noemen ze dan ‘functionele obstipatie’. Het ontstaan van ‘functionele obstipatie’ bij jonge kinderen kan juist veroorzaakt worden door meerdere oorzaken tegelijk. Zoals bijvoorbeeld een aangeboren aanleg én ophoudgedrag. Kinderen stellen het poepen bewust of onbewust uit. Doordat ze lekker aan het spelen zijn of omdat ze niet op een vreemde of (in hun ogen vieze) wc durven. Door uitstellen wordt de ontlasting juist weer harder. En daardoor kan poepen pijn gaan doen en dan komen ze dus in een vicieuze cirkel terecht.

Stress

Heel soms is spanning of stress de reden, vlak dat dus ook niet uit. Sommige kinderen zijn binnenvetters en delen hun spanningen niet met hun ouders. Soms omdat ze niet weten dat ze spanning of stress hebben en soms omdat ze dat (nog) gewoon niet zo goed kunnen uiten. Je bent waarschijnlijk geen psycholoog, maar probeer af en toe te achterhalen wat er in het hoofdje van je kind omgaat.

Wel of niet

Vaak wordt gezegd dat vezels – denk aan mandarijnen mét de velletjes of appels met schil – en goed drinken verbetering zouden geven, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor. Belangrijk is om gewoon genoeg te drinken, zonder dat dat extra veel hoeft te zijn. En vezelrijke dingen eten is natuurlijk goed, maar dat is afhankelijk van de situatie en werkt dus niet bij iedereen. Hetzelfde geldt voor Roosvicee Laxo, et cetera, als dat al iets doet, is het niet altijd voldoende voor de zwaardere gevallen.

BELANGRIJK:

Ondanks dat er geen wetenschappelijk bewijs is wordt het volgende vaak geadviseerd in geval van obstipatie:

Drinken

Laat je kind voldoende drinken (een liter vocht per dag).

Bewegen

Laat je kind lekker veel bewegen, minstens een uur per dag echte beweging: ga een stuk wandelen, neem hem mee naar de speeltuin, wat dan ook

Vezelrijke voeding

Geef hem veel vezelrijk voedsel. Vruchten, fruit, noten, tarwe-producten zoals zilvervliesrijst en volkorenpasta in plaats van witmeelproducten zoals witbrood en witte rijst.

Signalen

n probeer de signalen van je kind te herkennen als hij moet poepen, mocht hij dit zelf nog niet goed kenbaar kunnen maken of als hij het zelf lijkt uit te stellen. Leer ze als ze jong zijn het meteen te zeggen als ze aandrang voelen, zodat je ze direct mee naar de wc kunt nemen. Een tip hierbij is ook weer dat je als ouder bij een uitstapje altijd zorgt dat je weet waar de dichtstbijzijnde wc is. Zo voorkom je dat je in de supermarkt of een speelpark op zoek moet gaan als het al bijna te laat is.

Poeptraining

Ook ‘poeptraining’ kan helpen, oefenen met je kind om naar de wc te gaan:

* op gezette tijden (na het eten want dan gaan de darmen meestal harder werken) 5 minuten op de wc zetten, of hij nou moet of niet

* zorg ervoor dat je kind lekker zit, een kinderbril kan daarbij helpen

* neem er samen de tijd voor (boekje erbij)

* en mocht er ineens een boodschap gedeponeerd worden, beloon dat dan

Middeltjes

Mochten al deze tips nog niet het gewenste resultaat geven, dan bestaan er nog de onschuldige middeltjes. Zoals: sennepeulenthee of vijgenthee. Te koop bij de reformzaak of andere middelen die zonder recept verkrijgbaar zijn bij de apotheek, drogist of reformzaak.

Huisarts

Helpen ook deze tips en middeltjes allemaal niet binnen twee weken, dan is het verstandig met je kind naar de dokter te gaan. Hij kan dan overwegen om te starten met laxeermiddelen. En zo nodig een klysma om ‘de stop van de deur’ te halen. Belangrijk is om in ieder geval niet zelf te experimenteren met laxerende middelen. Laat je altijd goed voorlichten door iemand die verstand van zaken heeft en ervaring heeft met de (voorgeschreven) middelen. Nog een belangrijke aanvulling: laxeermiddelen maken de darmen niet lui en zijn niet schadelijk zoals vaak gedacht wordt.

Tot slot: bewaar vooral je geduld

Diarree

Veel kinderen krijgen wel eens last van diarree: dunne, waterige ontlasting, één of meerdere keren per dag. Helemaal niet erg. Vaak duurt het maar een paar dagen en gaat het vanzelf over. Heeft je kind last van diarree, zorg er dan voor dat hij voldoende water of lauwe thee drinkt. Zo blijft de vochthuishouding op peil. En ook bij diarree schijnt cola drinken te kunnen helpen.

Minder eten

Het kan niet zoveel kwaad als je kind wat minder wil eten. Dat zal hij vanzelf weer bij-eten als hij zich weer wat beter voelt. Laat hem eten of drinken waar hij zelf zin in heeft, dat verdragen de darmen dan gek genoeg vaak ook het beste. Het lijf geeft goed aan waar het behoefte aan heeft. Ook goede hygiëne is belangrijk bij diarree. Niet alleen goede hygiëne in de zin van handen wassen en wc schoon houden, et cetera. Maar ook in de zin van fruit en groente goed wassen, eten goed bereiden (goed verhitten, geen rauw vlees, niet 2 x opwarmen). Over het algemeen geldt: meestal is een virus de boosdoener (zelden is een bacterie de boosdoener) en is je kind er met een paar dagen weer vanaf.

BELANGRIJK:

Eerste hulp bij diarree:

Water!

Laat je kindje voldoende water of lauwe thee drinken (geen koolzuur, geen appelsap), zodat de vochthuishouding op peil blijft.

Kleine porties

Laat hem kleine porties eten en dan vooral waar hij zelf zin in heeft. Dat verdragen de darmen vaak het beste. En vaak geeft het lichaam zelf al aan dat vette frietjes of andere vette snacks nu niet echt gewaardeerd worden. Chips mogen, want vullen zout aan.

Hygiëne

Zorg voor goede hygiëne: handen wassen, wc goed schoon houden. Maar ook eventueel groente of fruit goed spoelen.

ORS

Wanneer meerdere malen diarree per dag samen gaat met overgeven en/of hoge koorts zul je alert moeten zijn op mogelijke uitdroging. In sommige gevallen kun je uitdroging voor zijn door je kind Oral Rehydration Solution te geven. ORS is verkrijgbaar bij de apotheek of drogist en kun je zonder problemen aan je kind geven. Dit poeder zorgt ervoor dat het lichaam wordt aangevuld met vocht, maar ook met mineralen, zout en suikers, die samen uitdroging tegengaan. Handig om altijd een pakje in huis te hebben, en zeker om mee te nemen op vakantie.

Buitenland

In het buitenland kan het water van mindere kwaliteit zijn, waardoor sneller infecties opgelopen kunnen worden die diarree of overgeven kunnen veroorzaken. Daar eventueel bij opgeteld het warme weer in combinatie met zweten, kan een kind sneller uitdrogen.

Uitdroging

De echte jonkies (tot 2 jaar) kunnen binnen 1 dag uitdrogen, wat oudere kinderen zijn wat beter beschermt tegen uitdrogen, maar houden ook niet langer dan 2 tot 3 dagen stand. Mocht je je zorgen maken, hier de tekenen van uitdroging op een rijtje, dan weet je waar je op moet letten. Bovenal – we kunnen het niet vaak genoeg benadrukken – geldt ook hier: maak je je zorgen, dan volg je je gevoel en zal niemand je een extra belletje of bezoek aan de arts kwalijk nemen.

BELANGRIJK

In geval van:

* niet of nauwelijks plassen: droge luiers of (bijna) geen wc-bezoekjes

* donkere plas die sterk ruikt

* suf en lusteloos zijn

* klagen over een droge mond en niet te lessen dorst

* als je met je vingers een stukje vel van het kind’s hand omhoog trekt en het vel blijft omhoog staan

* en/of doffe ogen die dieper dan normaal in de oogkas lijken te liggen

maken de kans groot dat je kind uitdrogingsverschijnselen heeft. Verstandig is het zo snel mogelijk naar de eerste hulp te gaan.

Daartegenover staat dat als je kind nog plasluiers heeft, of regelmatig naar de wc gaat voor een plas, lekker drinkt en nog huilt met echte tranen je je geen grote zorgen hoeft te maken.

Ook interessant: