Kwallensteken
Kwallensteken of een steek van de pieterman
Ook altijd gedacht dat het een kwallenbéét was? Wij ook… Maar een kwal bijt dus niet, maar steekt. Ben je net lekker geïnstalleerd op het strand (sowieso al een hele klus met kinderen, want lieve heer, wat er wel niet allemaal mee moet op zo’n dag) en neemt je kind een lekkere duik in de zee, komt‑ie in aanraking met een kwal! Zeker als er een oostenwind staat komen deze beesten massaal op het strand af.
Au
De kans is groot dat je kind luid en duidelijk laat merken dat hij gestoken is door zo’n glibberig beest, want die steken zijn over het algemeen pijnlijk, kunnen enorm brandende jeuk veroorzaken en laten ook nog eens een mooie rode, geïrriteerde afdruk op zijn huid achter, die soms gepaard gaat met zwellingen en, als het echt tegenzit, blaren.
Mocht de kwal zijn gezichthebben getroffen, dan kan dat zelfs ook nog duizeligheid, overgeven en misselijkheidveroorzaken. Dan kun je maar beter meteen je huisarts bellen.
In alle andere gevallen: wat te doen?
- Bovenal is het belangrijk om je kind gerust te stellen, want eigenlijk kan een kwallensteek helemaal niet zoveel kwaad.
- Zie je nog wat netelcellen zitten? Schraap die dan weg en spoel zijn huid af met wat zeewater (als het goed is, is dat volop aanwezig).
- Blijf zijn huid goed nat houden, want zodra deze uitdroogt zal de pijn alleen maar erger worden.
- En hoe gek dat ook mag klinken, hou zijn huid daarna nat met water zo warm als je kind kan verdragen (dus zo warm mogelijk, maar ook weer niet zó warm dat we je naar de paragraaf ‘Brandwonden’ in dit boek moeten doorsturen).
- Is er geen warm water in de buurt, dan doet juist iets kouds goed, hoe tegenstrijdig dat ook lijkt. Het liefst leg je een ijspakking op de pijnlijke plek (wie weet heb je die wel in je koelbox zitten), maar anders volstaan een ijsje of een blikje of flesje koud water of frisdrank ook (ijsjes en frisdrank zijn natuurlijk sowieso perfecte troostproducten), maar dan moet je wel eerst een schoon doekje of servet eromheen wikkelen. Laat zoiets kouds nooit direct met een kwallensteek in aanraking komen.
Wat moet je vooral níét doen?
- Zijn huid met azijn, ammonia of drinkwater afspoelen. Zoet water kan namelijk de restanten van de netelcellen activeren, waardoor ze alsnog gif injecteren. Heet water heeft dat effect niet door de warmte. ‘En met urine dan?’ horen we je denken… Nee! Ook niet met urine, dat is een eeuwenoud fabeltje. Dat is alleen maar fijn voor degene die zijn blaas wil legen, in ieder geval niet prettig of behulpzaam voor degene die door een kwal is gestoken.
- Wrijven met zand of handdoeken. Dat doet op een niet-getroffen huid al pijn, laat staan op een plek waar je door een kwal bent gestoken.
De netelcellen die in het water achterblijven nadat een kwal is doodgegaan kunnen trouwens ook lelijke gevolgen hebben. Een baantje trekken, spelen in het water en zelfs pootje baden kunnen dan ook resulteren in opgezette rode plekken. Als je allemaal dode kwallen in het water en op het strand ziet liggen, wees daar dan alert op!
De pieterman
De pieterman leeft ook in de zee, onze zee, en wel in de bodem. Hij graaft zich doorgaans overdag in in het zand en de ongelukjes gebeuren dan ook meestal als iemand per ongeluk op hem gaat staan. De pieterman steekt dan uit zelfverdediging. Het gif veroorzaakt een felle, uitstralende pijn, misselijkheid en plaatselijke zwellingen. In zeldzame gevallen kan het gif dodelijk zijn. Het gif wordt, net als bij de kwal, geneutraliseerd door warmte. Warm water van boven de 40 ℃ zou helpen, maar dat is te warm voor een (klein) kind, dus ‘zo warm mogelijk’ raden we je aan. Ook hier helpt de afwisseling van warm en koud, dit neutraliseert namelijk ook het gif.
