‘Help, mijn kind is een buikslaper!’ Is dat echt zo gevaarlijk als ze zeggen?
Buikslaper
Wellicht overbodig, maar toch, voor alle duidelijkheid, eerst maar even heel simpel vertellen wat een buikslaper is. Een buikslaper is een kindje dat de voorkeur geeft aan het slapen op de buik (dus buik tegen matras), in tegenstelling tot rugslapers (die op hun rug slapen).
Het grote gevaar van een buikslaper
Hoe jonger de baby, hoe meer gevaar er sluipt in het op de buik slapen. Het grote gevaar dat buikslapen met zich meebrengt is wiegendood. Wiegendood wil zeggen: het overlijden van ogenschijnlijk gezonden baby’s in de wieg zonder aanwijsbare reden. Echter, sinds in Nederland in 1987 het landelijke advies is een baby op de rug te laten slapen, is het percentage wiegendood met onbetwistbare cijfers gedaald. Daarmee kunnen we concluderen dat buikligging (wellicht in combinatie met andere factoren) best een aanwijsbare reden voor wiegendood genoemd mag worden. Waarbij we wel willen benadrukken dat het grootste gevaar loert voor primaire buikslapers (baby’s van 4 maanden oud of jonger, die zelf nog niet kunnen omdraaien). Vanaf een maand of 4, als kinderen beginnen om te rollen, hebben we het over secundaire buikliggers. Die kunnen zichzelf van rug naar buik draaien (en vice versa) en lopen minder gevaar op wiegendood.
Risico’s buikligging
Buikligging speelt dus zeer waarschijnlijk een rol bij wiegendood. Hoe is dat te verklaren?
-
Rebreathing.
Slaapt een (pasgeboren) baby op zijn buik, dan kan er sprake zijn van rebreathing. Dat wil zeggen dat neus en mond tegen het matras liggen, waardoor uitgeademde lucht (CO2) min of meer wordt vastgehouden en deels weer wordt ingeademd. Zo kan het zijn dat je kindje te weinig zuurstof binnen krijgt.
-
Flexibiliteit
Baby’s kunnen zich op hun buik veel makkelijk bewegen. Dan wel naar boven (de allerjongste) met het gevaar dat ze onder hoofdbeschermersers of knuffels terecht komen (mede hierdoor wordt aangeraden niets in bed te leggen). Dan wel naar beneden – de wat oudere baby’s – en die kunnen zo onder het beddengoed verdwijnen (mede hierdoor wordt eigenlijk een slaapzakje aangeraden). Met alle gevolgen van dien.
-
Warmte-afgifte
In een buikligging wordt er meer warmte afgegeven omdat een groter gedeelte van het lichaam in contact komt met het matras. Door die extra warmteafgifte kan een baby het te warm krijgen. Zeker in de eerste maanden als kindjes hun temperatuur nog maar moeilijk zelf kunnen reguleren kan dat gevaar opleveren.
-
Zuurstof-problemen
Maar ook kan in buikligging de druk op de neus en de onderkaak groter worden doordat de baby met zijn gezicht tegen het matras ligt. De neus vervormt of komt zo deels dicht te zitten, waardoor er minder lucht en zuurtstof ingeademd kan worden, wat gevaarlijk is.
Tot slot is de zuurstoftoevoer naar de hersenen minder wanneer iemand op de buik slaapt.
Rugligging is aan te raden dus
Zoals je begrijpt is een rugligging dus aan te raden. Nou zijn er veel ouders die zeggen: ‘Maar mijn kindje is nou eenmaal een buikslaper’. Daarvan zeggen de deskundigen dat dat niet helemaal waar is. In de baarmoeder lijkt de positie van een baby meer op een rugligging dan een buikligging (rugcontact met baaromederwand), voor deskundigen om het vermoeden van ouders tegen te spreken. Daarbij zeggen ze dat je een kindje kunt aanwennen om op zijn rug te leggen. Als je dat vanaf dag 1 doet, weten ze niet beter en zullen ze snel genoeg genoegen nemen met een rugligging. Als ze dan eenmaal gaan draaien wanneer ze kunnen omrollen, dan pas kun je spreken van een voorkeur voor buikligger. Maar tegen de tijd dat ze dat kunnen, is een groot gedeelte van het gevaar gelukkig enigszins geweken.
Zijligging
En een zijligging dan? De gulden middenweg? (Omdat sommige ouders toch ook bang zijn dat een rugligging gevaar met zich meebrengt, vanwege stikgevaar ten aanzien van voeding dat teruggegeven wordt).
Ook niet! Dan kunnen baby’s per ongeluk doorrollen naar buikligging en dat is dus niet wenselijk. En nee, ook niet met steuntjes in de rug en in de boek die omrollen voorkomen. Rugligging it is!
Inbakeren
Heb je zoiets van “Shit, maar mijn baby slaapt echt alleen maar makkelijk in op zijn buik” dan hebben we een andere oplossing voor je. Bij inbakeren wikkel je je kersverse baby van schouders tot voetjes in een speciale inbakerdoek of inbakerslaapzak. Je baby inbakeren kan ervoor zorgen dat je kindje lekker en makkelijk inslaapt, niet wakker of alert wordt door zijn eigen bewegingen en zichzelf zo uit de slaap houdt.
Maar, van belang is dat mocht je willen inbakeren dat je je goed laat informeren. Over zowel het opbouwen als afbouwen. En weet dat je maar tot een maand of 4 of 5 je kindje kunt inbakeren. Want als je kindje gaat omrollen en met inbakerdoek en al om zich heen naar zijn buik rolt, kan dat extra gevaarlijk zijn.
Maar wat nu als mijn kindje een plat hoofd krijgt van die rugligging?
Kindjes kunnen niet zozeer door de rugligging, als wel door een voorkeurshouding een plat achterhoofd of een plat zijkant van het hoofd krijgen. Dit is eenvoudig te verhelpen. Lees hier hoe.
En als ze dan toch oud genoeg zijn en doordraaien naar buikligging, maak het dan zo veilig mogelijk
Is een baby zo’n 5 maanden oud, dan kunnen ze vanzelf omrollen. En dus ook zelfstandig van rug- naar buikligging draaien in bed. Een slaapzakje kan dan een uitkomst zijn. Als je de ruimte aan de onderkant van de slaapzak goed strak onder het matras stopt (er is vaak veel stof waar de beentjes nog te klein voor zijn over), dan maak je het omrollen moeilijker voor die kleine wurmpjes. Je hebt slaapzakken in alle soorten en maten, en voor ieder seizoen passend. Kijk hier voor een Top 5 van beste slaapzakjes.
Bron: Veiligheid.nl
